Wat er aan vooraf ging
Op 1 juli 2008 heeft de raadscommissie Mobiliteit, Milieu, Vastgoed en
Participatie (MMVP) van de gemeente Eindhoven haar voorkeur uitgesproken
voor variant Ontvlechting. Deze variant voorziet in een drukke,
regionale, vierbaans verbindingsweg naar de A2 dwars door het autoluwe deel van de
woonwijk Grasrijk. Aanvankelijk was de commissie nogal verdeeld over
deze kwestie, maar uiteindelijk ging een meerderheid overstag door toezeggingen van wethouder Van Merrienboer (Mobiliteit en
Milieu, gemeente Eindhoven). Zo zouden de geldende normen voor
geluidshinder en luchtkwaliteit worden gerespecteerd en was er ruimte
voor een eventueel alternatief tracé voor de gewraakte verbindingsweg
naar de A2. "Per slot van rekening betreft het een regionale weg en geen
rijksweg", aldus de wethouder.
Forse overschrijding geluidsbelasting
Opmerkelijk
genoeg heeft de gemeente Eindhoven rond diezelfde tijd
besloten om bij
het nieuwe Spilcentrum in Grasrijk - direct gelegen aan de beoogde
verbindingsweg naar de A2 - een forse overschrijding van de
geluidsbelasting toe te staan van meer dan zes maal (8 dB) de
voorkeursgrenswaarde voor nieuw te bouwen onderwijsobjecten in stedelijk
gebied. Dat is nou niet bepaald respectvol omgaan met de geldende normen
voor geluidshinder. De overschrijding impliceert tevens een
verzesvoudiging van de verkeersintensiteit die ten aanzien van de
voorkeursgrenswaarde maximaal wenselijk is. Voor een nieuw Spilcentrum in een autoluwe wijk als
Grasrijk is deze forse overschrijding op
zijn minst opmerkelijk te noemen. De locatie van het beoogde Spilcentrum
is in samenspraak met belanghebbenden (Spilcentrum, ouders,
buurtbewoners, et cetera) gekozen op basis van de oorspronkelijke opzet
van de wijk. Hierbij was geen sprake van een dermate hoge
geluidsbelasting en verkeersintensiteit waar nu in het voorgenomen besluit van wordt uitgegaan.
Volgens de gemeente zijn geluidsbeperkende maatregelen niet mogelijk en ongewenst. Het gemeentelijk besluit staat echter haaks op recente onderzoeksresultaten van Rijkswaterstaat waaruit blijkt dat de geluidsoverlast nabij het nieuwe Spilcentrum drastisch kan worden gereduceerd. Dat kan onder andere door de verbindingsweg niet rechtstreeks aan te sluiten op de A2 (waarmee recht wordt gedaan aan de oorspronkelijke autoluwe opzet van de wijk) en door het toepassen van diverse geluidsbeperkende maatregelen zoals geluidsarm asfalt en geluidsschermen. Bovendien heeft wethouder Van Merrienboer (Mobiliteit en Milieu) onlangs toegezegd om een alternatief tracé voor de verbindingsweg naar de A2 te laten onderzoeken en de weg wat betreft geluid zo optimaal mogelijk in te passen. Daarom moet het gemeentelijk besluit worden vernietigd, aldus bewonersverenigingen en de MR. Dit hebben zij begin augustus 2008 in een beroepschrift kenbaar gemaakt aan de bestuursrechter en later bij de Raad van State.
Raad van State doet uitspraak
De Raad van State heeft op 19 januari 2009
uitspraak gedaan. De rechter geeft gemeente Eindhoven vooralsnog gelijk in
haar verweer dat de bezwarenmakers geen direct belang hebben.
Inhoudelijk is de rechtbank niet ingegaan op de argumenten van de
bewonersverenigingen en de MR. De
rechtbank is van mening dat alleen de (toekomstig) eigenaar of gebruikers
van het gebouw een direct belang hebben. Het beroepschrift van de
bewonersverenigingen en de MR is daarom niet-ontvankelijk verklaard. Een
opmerkelijke uitspraak: veel bewoners (kinderen, overblijfouders, etc.) en
leerkrachten zijn immers ook toekomstige gebruikers van het Spilcentrum.
Bovendien verwijst de rechter naar nieuw te bouwen woningen aan een
bestaande weg. Een Spilcentrum is echter iets anders dan een woning
en naar de bestaande weg is het momenteel nog goed zoeken. De
bewonersverenigingen zijn daarom van mening dat de onderbouwing van de
uitspraak niet deugt en dat hun belangen weldegelijk rechtstreeks
betrokken zijn bij het gemeentelijk besluit. Dit hebben zij op 28
februari 2009 in een
verzetschrift kenbaar gemaakt bij de rechtbank.
Grasrijk in verzet tegen uitspraak
Op 11 juni 2009 hebben de
verenigingen hun verzet toegelicht bij de Raad van State. Tijdens de zitting erkende de rechter dat de
motivatie van de uitspraak van januari is gebaseerd op onjuiste feiten.
Zo had de rechtbank het toekomstig Spilcentrum ten onrechte aangezien
voor een woning. De bewonersverenigingen hebben in Den Haag benadrukt
dat een Spilcentrum een geheel andere gebruiksfunctie heeft dan een
woning en dat zij de toekomstige gebruikers - met name kinderen -
vertegenwoordigen omdat hun wettelijk vertegenwoordigers (ouders, voogd, etc.) lid zijn van de betreffende verenigingen. De bewonersverenigingen
zijn dan ook van mening dat zij wel degelijk een direct belang hebben
bij het omstreden besluit van de gemeente Eindhoven. Tevens hebben de
verenigingen de rechter gewezen op een
soortgelijke zaak waarbij de
rechtbank in Den Bosch bewoners in Helmond (Brandevoort) in het gelijk
heeft gesteld wat betreft hun eis dat een nieuwe school niet te dicht op
bestaande hoogspanningsmasten mag staan in verband met de
gezondheidsrisico's voor hun kinderen.
Raad van State doet opnieuw uitspraak
Naar aanleiding van het verzetschrift en de mondelinge toelichting van
de bewonersverenigingen heeft de Raad van State op 1 juli 2009 opnieuw
uitspraak gedaan. De Raad van State blijft bij haar eerdere
uitspraak dat de Grasrijkse bewonersverenigingen geen rechtstreeks
belang hebben bij het gemeentelijk besluit om bij het nieuwe Spilcentrum
een forse verhoging van de geluidsbelasting toe te staan. Niet ouders en
kinderen, maar alleen de exploitant van het nieuwe Spilcentrum mag in
dit geval als direct belanghebbende worden aangemerkt. De uitspraak is
opmerkelijk omdat de rechtbank in Den Bosch in een
soortgelijke zaak heeft bepaald dat ouders en kinderen weldegelijk
een rechtstreeks belang hebben. De Raad van State heeft wel toegeven dat
haar oorspronkelijke uitspraak was gebaseerd op onjuiste feiten. Daarom
hebben de bewonersverenigingen in Grasrijk de griffierechten
teruggestort gekregen. Desondanks doet dat niets af aan het resultaat.
Doordat het verzet van de Grasrijkse belangenbehartigers ongegrond is
verklaard, zal de feitelijke vraag - of het gemeentelijk besluit tot
forse verhoging van de geluidsbelasting terecht is - van rechtswege
onbeantwoord blijven. Hoger beroep is immers niet meer mogelijk. Het
gemeentelijk besluit blijft echter omstreden.
Tik op de vingers
Op 11 september 2009 heeft de gemeente Eindhoven toch nog een
gerechtelijke tik op de vingers gekregen. Direct omwonenden van het
beoogde Spilcentrum hadden eerder dit jaar een voorlopige voorziening
aangevraagd bij de rechtbank in Den Bosch omdat de gemeente volgens hen
te weinig maatregelen had genomen om de parkeeroverlast in de nieuwe
situatie te voorkomen. De rechtbank heeft de direct omwonenden op dit punt in
het gelijk gesteld. De gemeente moet haar huiswerk nu gedeeltelijk
opnieuw doen. Hierdoor is de bouw van het Spilcentrum met minimaal een
half jaar uitgesteld.
Meer informatie over deze kwestie leest u hieronder:
- Rechter: bewoners Grasrijk hebben gelijk (16 september 2009)
- Grasrijkers hebben eerste punt binnen (20 augustus 2009)
- Ontevreden Grasrijkers stappen naar de rechter (18 augustus 2009)
- Uitspraak Raad van State inzake verzetschrift (1 juli 2009)
- Verzetschrift uitspraak Raad van State (28 februari 2009)
- Uitspraak Raad van State (19 januari 2009)
- Collegevragen SP over ontwikkeling Landforum Oost (17 januari 2009)
- Weinig bevredigende antwoorden op vragen SP (5 januari 2009)
- Collegevragen SP over A2-aansluiting door Grasrijk (21 november 2008)
- Verweerschrift gemeente Eindhoven (29 september 2008)
- Bijlage 1 verweerschrift gemeente Eindhoven (29 september 2008)
- Bijlage 2 verweerschrift gemeente Eindhoven (29 september 2008)
- Beroepschrift MR en bewonersverenigingen (5 augustus 2008)
- Verslag vergadering commissie MMVP (1 juli 2008)
- "Meer lawaai bij spilcentrum toegestaan" (Eindhovens Dagblad, 1 juli 2008)
- Gemeentelijk besluit hogere geluidsbelasting Spilcentrum (16 juni 2008)
- Vaststelling hogere geluidsbelasting Spilcentrum (16 juni 2008)
- "Vrees voor drukte langs Spilcentrum" (Eindhovens Dagblad, 26 april 2008)
- Reactie bewonersverenigingen (24 april 2008)
- Ontwerpbesluit gemeente Eindhoven (10 april 2008)