Dossier nieuw Spilcentrum Grasrijk

Wat er aan vooraf ging
Op 1 juli 2008 heeft de raadscommissie Mobiliteit, Milieu, Vastgoed en Participatie (MMVP) van de gemeente Eindhoven haar voorkeur uitgesproken voor variant Ontvlechting. Deze variant voorziet in een drukke, regionale, vierbaans verbindingsweg naar de A2 dwars door het autoluwe deel van de woonwijk Grasrijk. Aanvankelijk was de commissie nogal verdeeld over deze kwestie, maar uiteindelijk ging een meerderheid overstag door toezeggingen van wethouder Van Merrienboer (Mobiliteit en Milieu, gemeente Eindhoven). Zo zouden de geldende normen voor geluidshinder en luchtkwaliteit worden gerespecteerd en was er ruimte voor een eventueel alternatief tracé voor de gewraakte verbindingsweg naar de A2. "Per slot van rekening betreft het een regionale weg en geen rijksweg", aldus de wethouder.

Forse overschrijding geluidsbelasting
Opmerkelijk genoeg heeft de gemeente Eindhoven rond diezelfde tijd besloten om bij het nieuwe Spilcentrum in Grasrijk - direct gelegen aan de beoogde verbindingsweg naar de A2 - een forse overschrijding van de geluidsbelasting toe te staan van meer dan zes maal (8 dB) de voorkeursgrenswaarde voor nieuw te bouwen onderwijsobjecten in stedelijk gebied. Dat is nou niet bepaald respectvol omgaan met de geldende normen voor geluidshinder. De overschrijding impliceert tevens een verzesvoudiging van de verkeersintensiteit die ten aanzien van de voorkeursgrenswaarde maximaal wenselijk is. Voor een nieuw Spilcentrum in een autoluwe wijk als Grasrijk is deze forse overschrijding op zijn minst opmerkelijk te noemen. De locatie van het beoogde Spilcentrum is in samenspraak met belanghebbenden (Spilcentrum, ouders, buurtbewoners, et cetera) gekozen op basis van de oorspronkelijke opzet van de wijk. Hierbij was geen sprake van een dermate hoge geluidsbelasting en verkeersintensiteit waar nu in het voorgenomen besluit van wordt uitgegaan.

Geluidsbeperkende maatregelen wél mogelijk
Volgens de gemeente zijn geluidsbeperkende maatregelen niet mogelijk en ongewenst. Het gemeentelijk besluit staat echter haaks op recente onderzoeksresultaten van Rijkswaterstaat waaruit blijkt dat de geluidsoverlast nabij het nieuwe Spilcentrum drastisch kan worden gereduceerd. Dat kan onder andere door de verbindingsweg niet rechtstreeks aan te sluiten op de A2 (waarmee recht wordt gedaan aan de oorspronkelijke autoluwe opzet van de wijk) en door het toepassen van diverse geluidsbeperkende maatregelen zoals geluidsarm asfalt en geluidsschermen. Bovendien heeft wethouder Van Merrienboer (Mobiliteit en Milieu) onlangs toegezegd om een alternatief tracé voor de verbindingsweg naar de A2 te laten onderzoeken en de weg wat betreft geluid zo optimaal mogelijk in te passen. Daarom moet het gemeentelijk besluit worden vernietigd, aldus bewonersverenigingen en de MR. Dit hebben zij begin augustus 2008 in een beroepschrift kenbaar gemaakt aan de bestuursrechter en later bij de Raad van State.

Raad van State doet uitspraak
De Raad van State heeft op 19 januari 2009 uitspraak gedaan. De rechter geeft gemeente Eindhoven vooralsnog gelijk in haar verweer dat de bezwarenmakers geen direct belang hebben. Inhoudelijk is de rechtbank niet ingegaan op de argumenten van de bewonersverenigingen en de MR. De rechtbank is van mening dat alleen de (toekomstig) eigenaar of gebruikers van het gebouw een direct belang hebben. Het beroepschrift van de bewonersverenigingen en de MR is daarom niet-ontvankelijk verklaard. Een opmerkelijke uitspraak: veel bewoners (kinderen, overblijfouders, etc.) en leerkrachten zijn immers ook toekomstige gebruikers van het Spilcentrum. Bovendien verwijst de rechter naar nieuw te bouwen woningen aan een bestaande weg. Een Spilcentrum is echter iets anders dan een woning en naar de bestaande weg is het momenteel nog goed zoeken. De bewonersverenigingen zijn daarom van mening dat de onderbouwing van de uitspraak niet deugt en dat hun belangen weldegelijk rechtstreeks betrokken zijn bij het gemeentelijk besluit. Dit hebben zij op 28 februari 2009 in een verzetschrift kenbaar gemaakt bij de rechtbank.

Grasrijk in verzet tegen uitspraak
Op 11 juni 2009 hebben de verenigingen hun verzet toegelicht bij de Raad van State. Tijdens de zitting erkende de rechter dat de motivatie van de uitspraak van januari is gebaseerd op onjuiste feiten. Zo had de rechtbank het toekomstig Spilcentrum ten onrechte aangezien voor een woning. De bewonersverenigingen hebben in Den Haag benadrukt dat een Spilcentrum een geheel andere gebruiksfunctie heeft dan een woning en dat zij de toekomstige gebruikers - met name kinderen - vertegenwoordigen omdat hun wettelijk vertegenwoordigers (ouders, voogd, etc.) lid zijn van de betreffende verenigingen. De bewonersverenigingen zijn dan ook van mening dat zij wel degelijk een direct belang hebben bij het omstreden besluit van de gemeente Eindhoven. Tevens hebben de verenigingen de rechter gewezen op een soortgelijke zaak waarbij de rechtbank in Den Bosch bewoners in Helmond (Brandevoort) in het gelijk heeft gesteld wat betreft hun eis dat een nieuwe school niet te dicht op bestaande hoogspanningsmasten mag staan in verband met de gezondheidsrisico's voor hun kinderen.

Raad van State doet opnieuw uitspraak
Naar aanleiding van het verzetschrift en de mondelinge toelichting van de bewonersverenigingen heeft de Raad van State op 1 juli 2009 opnieuw uitspraak gedaan. De Raad van State blijft bij haar eerdere uitspraak dat de Grasrijkse bewonersverenigingen geen rechtstreeks belang hebben bij het gemeentelijk besluit om bij het nieuwe Spilcentrum een forse verhoging van de geluidsbelasting toe te staan. Niet ouders en kinderen, maar alleen de exploitant van het nieuwe Spilcentrum mag in dit geval als direct belanghebbende worden aangemerkt. De uitspraak is opmerkelijk omdat de rechtbank in Den Bosch in een soortgelijke zaak heeft bepaald dat ouders en kinderen weldegelijk een rechtstreeks belang hebben. De Raad van State heeft wel toegeven dat haar oorspronkelijke uitspraak was gebaseerd op onjuiste feiten. Daarom hebben de bewonersverenigingen in Grasrijk de griffierechten teruggestort gekregen. Desondanks doet dat niets af aan het resultaat. Doordat het verzet van de Grasrijkse belangenbehartigers ongegrond is verklaard, zal de feitelijke vraag - of het gemeentelijk besluit tot forse verhoging van de geluidsbelasting terecht is - van rechtswege onbeantwoord blijven. Hoger beroep is immers niet meer mogelijk. Het gemeentelijk besluit blijft echter omstreden.

Tik op de vingers
Op 11 september 2009 heeft de gemeente Eindhoven toch nog een gerechtelijke tik op de vingers gekregen. Direct omwonenden van het beoogde Spilcentrum hadden eerder dit jaar een voorlopige voorziening aangevraagd bij de rechtbank in Den Bosch omdat de gemeente volgens hen te weinig maatregelen had genomen om de parkeeroverlast in de nieuwe situatie te voorkomen. De rechtbank heeft de direct omwonenden op dit punt in het gelijk gesteld. De gemeente moet haar huiswerk nu gedeeltelijk opnieuw doen. Hierdoor is de bouw van het Spilcentrum met minimaal een half jaar uitgesteld.

Meer informatie over deze kwestie leest u hieronder:

© 2006-2011 Projectgroep 'Géén A2 door Grasrijk'